Soạn Văn lớp 9 tập 1
Soạn Văn 9 bài Đoàn thuyền đánh cá được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, giúp các em học sinh nắm được nội dung chính trong bài, biết cách soạn Văn 9 một cách dễ dàng hơn. Tài liệu giúp các em có sự chuẩn bị bài kỹ lưỡng trước khi đến lớp. Mời các em tham khảo chi tiết sau đây.
Khái quát về tác giả Huy Cận và bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
1. Tác giả Huy Cận
Huy Cận (1919 - 2005) tên khai sinh là Cù Huy Cận quê ở làng Ân Phú, huyện Hương Sơn sau đó thuộc huyện Đức Thọ (nay là xã Ân Phú, huyện Vũ Quang), tỉnh Hà Tĩnh.
Huy Cận yêu thích thơ ca Việt Nam, thơ Đường và chịu nhiều ảnh hưởng của văn học Pháp. Ông là một trong những tác giả xuất sắc của phong trào Thơ mới.
Huy Cận là nhà thơ lớn, nhà văn hóa lớn tầm cỡ thế giới. Tuy am hiểu nhiều nền văn minh, văn hóa của nhân loại, hồn thơ ông vẫn đậm đà bản sắc dân tộc. Với vốn văn hóa sâu rộng, năng lực xúc cảm, suy nghĩ phong phú và quan điểm nghệ thuật rõ ràng, Huy Cận đã góp vào thi đàn một tiếng thơ có hương sắc riêng, làm rạng rỡ diện mạo tâm hồn dân tộc.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Giữa năm 1958, Huy Cận có một chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi thực tế ấy, hồn thơ Huy Cận thực sự nảy nở dồi dào cảm hứng về thiên nhiên đất nước. Bài thơ được sáng tác trong thời gian ấy và in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”
3. Bố cục: 3 phần
Phần 1 (2 khổ đầu): Cảnh đoàn đánh cá ra khơi
Phần 2 (4 khổ tiếp theo): Cảnh đoàn thuyền đánh trên biển
Phần 3 (khổ cuối): Hình ảnh đoàn thuyền trở về
4. Giá trị nội dung
Bài thơ là khúc tráng ca ca ngợi cuộc sống lao động tập thể của người dân chài trong công cuộc xây dựng và tái thiết đất nước, đồng thời bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thớ trước khung cảnh thiên nhiên đất nước giàu đẹp.
5. Giá trị nghệ thuật
Bài thơ có sự sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh thơ bằng liên tưởng, trí tưởng tượng phong phú. Âm hưởng thơ khỏe khoắn hào hùng và sáng tạo.
Soạn văn bài Đoàn thuyền đánh cá
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Không gian miêu tả trong bài thơ khoáng đạt, bao la, rộng lớn.
Thời gian từ hoàng hôn đến bình minh ngày hôm sau.
- Mở bài Đoàn thuyền đánh cá
- Kết bài Bếp lửa Bằng Việt
Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Hình ảnh người lao động và công việc của họ được miêu tả trong không gian rộng lớn của vũ trụ, giữa biển khơi bao la, tráng lệ.
- Biện pháp nghệ thuật: Cảm hứng lãng mạn, bay bổng; liệt kê, so sánh, nhân hóa thể hiện được sự phong phú của các loài cá, vẻ đẹp kì diệu và sự giàu có của biển khơi, hiện lên hình ảnh người lao động mới thật đẹp, thật hăng say, con người hòa quyện với vẻ đẹp thiên nhiên.
Câu 3 (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Một số hình ảnh đặc sắc:
- Cảnh biển vào đêm vừa rộng lớn vừa gần gũi với con người:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Nhà thơ so sánh mặt trời như một hòn lửa đang từ từ lặn xuống biển. Trời và biển có sự giao hòa trọn vẹn. Mặt biển mênh mông, mát mẻ kia sẽ làm cho "Hòn lửa" mặt trời dịu êm đi. Nhà thơ đã liên tưởng vũ trụ là một ngôi nhà lớn, có màn đêm là cánh cửa khổng lồ, những con sóng là then cửa cài chặt cánh cửa đêm đen. Vũ trụ đi vào trạng thái nghỉ ngơi theo nhịp tuần hoàn của thời gian.
Câu 4 (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Đây là khúc ca về lao động, tinh thần làm chủ và niềm vui phơi phới.
- Âm hưởng, giọng điệu bài thơ: Khỏe khoắn, sôi nổi, phơi phới bay bổng.
- Các yếu tố góp phần tạo nên âm hưởng bài thơ: Gieo vần biến hóa, vần trắc xen lẫn vần bằng, vần liền, vần cách… tạo âm vang cho tinh thần lao động. Nhịp thơ có khi đầy sức trẻ, sức lao động, có khi hân hoan những chùm cá nặng.
Câu 5 (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Trước thiên nhiên và con người lao động, tác giả có một cái nhìn tươi mới, tràn đầy cảm xúc hào hứng. Mỗi hình ảnh thơ đều mang sức sống, mang niềm vui, cuốn theo tình yêu say đắm, mãnh liệt trước biển khơi bao la, hùng vĩ, giàu có vô tận của nhà thơ: Cánh cửa vũ trụ với hòn lửa mặt trời, cá bạc, cá thu, cá nhụ, cá chim,…, người lao động hăng say làm việc. Đây chính là cái nhìn tin tưởng, phấn khởi của nhà thơ trước cuộc đời mới.
Luyện tập (trang 142 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Viết một đoạn văn ...
Đoạn văn tham khảo:
- Phân tích khổ thơ đầu:
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh so sánh đầy ấn tượng: Mặt trời xuống biển như hòn lửa. Không gian đang khép lại được mở ra mênh mông nhờ sắc đỏ rực của ánh mặt trời chiều hoàng hôn. Vũ trụ là ngôi nhà lớn mà sóng và đêm được nhân hóa biết cài then, sập cửa. Đêm đã buông xuống! Cả vũ trụ đang bước vào trạng thái nghỉ ngơi. Nhưng biển không như vậy, biển đi cùng con người vào cuộc sống mới – cuộc sống lao động hăng say phấn khởi. Con người nối tiếp làm chủ nhân thứ hai khi thiên nhiên đã an giấc nghỉ ngơi: Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi – Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Tiếng hát tập thể hòa với tiếng sóng, thổi căng cánh buồm. Câu hát thể hiện niềm lạc quan, niềm tin của người lao động về một thành quả bội thu với tinh thần say mê lao động.
- Phân tích khổ thơ cuối:
Bút pháp lãng mạn lần nữa bay bổng ở khổ thơ cuối. Câu hát đưa đoàn thuyền ra khơi nay lại theo thuyền cá trở về. Mặt trời lặn đi khi đoàn thuyền nhổ neo thì nay nhô màu mới khi thuyền trở về. Câu thơ thứ nhất trong khổ cuối lặp gần như nguyên vẹn với câu cuối khổ thơ đầu như sự nối tiếp tự nhiên một công việc liên tục. Tất cả khẩn trương, hân hoan trong cuộc đua con người và vũ trụ, tầm vóc người lao động cao hơn, to lớn hơn. Điều đặc biệt ở đây là khổ thơ cuối khép lại bằng hình ảnh thật rực rỡ, huy hoàng của triệu triệu mắt cá phơi trên muôn dặm biển khơi. Đó là thành quả bội thu đã được gợi mở ở khổ thơ đầu.
......................
Ngoài tài liệu trên, mời các bạn tham khảo thêm Văn mẫu lớp 9, Trắc nghiệm Ngữ Văn, Lý thuyết Ngữ Văn được cập nhật liên tục trên VnDoc để học tốt Văn 9 hơn.